بورس کالا
بورس کالا
بازارهای مالی به دو بخش عمده بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند؛ در بازار پول اسنادی مانند اوراق خزانه مورد معامله قرار می‌گیرند، در این بازار فعالان برای کسب سود اقدام به معامله می‌کنند، متاعی را می‌خرند یا به فروش می‌رسانند، در این بازارها واسطه‌ها و کارگزاران دخالت کرده یا حضور فعال دارند، اینها مورد معامله را برای خود نمی‌خرند یا نمی‌فروشند بلکه عملیات خرید یا فروش را برای دیگری انجام می‌دهند، به عنوان مثال نماینده فروش اتومبیل یا بنگاه معاملات املاک که در هیچ کدام معامله برای کارگزار یا نماینده انجام نمی‌شود بلکه توسط کارگزار برای خریدار یا فروشنده صورت می‌پذیرد.
آنچه در بورس کالا انجام می‌شود شبیه معامله در بازار پول است. در بازارهای مالی از نظر نوع و نحوه انجام معاملات و نیز خریداران و فروشندگان تفاوت‌هایی وجود دارد که سبب تفکیک بازارهای مالی می‌شوند. یک بخش دیگر بازار پول بازار سرمایه یا بورس اوراق بهادار است.
بورس کالا چیست؟
بورس کالا، بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود. در این بازار معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… دادوستد می‌شوند. یکی از مزایای این بازار، حضور نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند.
تاریخچه بورس کالای ایران
در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه، که مطابق با آنها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند.بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد.
مهم‌ترین اهداف بورس کالا
- ایجاد بازاری منسجم و قانونمند برای تسهیل داد و ستد نقدی و آتی کالا
- سامان‌دهی بازار کالاهای خاص نظیر محصولات فلزی کشاورزی، انرژی و پتروشیمی
- کشف قیمت کالاها به شکل رقابتی
- حذف واسطه‌گری در معاملات و خریدوفروش مستقیم بین فروشنده و خریدار.
- کاهش نوسانات مخل بازار و امکان انتقال ریسک.
- امکان انجام معاملات نقدی و آتی کالا با استفاده از ابزارهای مناسب.
نحوه انجام معامله در بورس کالا چگونه است؟
خوب است بدانید که معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران قیمت نهایی را جهت خرید آن کالا پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به خریداری فروخته می‌شود که بالاترین قیمت را پیشنهادداده است.
شرایط سرمایه‌گذاری در بورس کالا و خرید یا فروش کالا در این بازار شامل چند مرحله است. همانطور که قبلا هم گفتیم، شما در ابتدا باید به یک کارگزاری بورس مراجعه و کد معاملاتی بورس کالا را دریافت کنید.
برای انجام معامله، فرم ثبت سفارش را نزد کارگزاری تکمیل می‌کنید و قیمت پیشنهادی خود را نیز اعلام کنید. سپس شما باید حداقل سپرده مورد نیاز برای معامله را به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای واریز کنید.پس از طی مراحل بالا، سفارش مشتریان توسط کارگزار به تالار معاملات انتقال داده می‌شود تا برای انجام معامله در تالار در حراج حضوری آن کالا (و ثبت معامله در سیستم توسط ناظر معاملات) شرکت داده شوند.اگر فرد در حراج برنده شد و معامله صورت گرفت او باید باقیمانده وجه معامله را پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار نزد اتاق پایاپای واریز کند.
آخرین مرحله خرید از بورس کالا تسویه اسنادی معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملاتی و در نهایت تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای و نقل و انتقال وجوه پس از کسر هزینه‌ها به حساب معامله‌گران از طریق حساب بانکی است.
